Opieka nad osobą starszą po udarze – o czym pamiętać?

Jak opiekować się osobą po udarze? Udar to schorzenie neurologiczne na skutek, którego następuje chwilowe odcięcie lub wylew krwi w naczyniach krwionośnych w mózgu. Efekty takiego stanu mogą być różne, od stosunkowo lekkich i ustępujących po bardzo ciężkie, uniemożliwiające normalne funkcjonowanie. Chociaż udar nie jest domeną seniorów, to właśnie ta grupa doświadcza go najczęściej. Szybko reakcja może pomóc zatrzymać negatywne skutki udaru i zmniejszyć jego konsekwencje. Przeczytaj, jak powinna wyglądać opieka nad chorym po udarze mózgu.

Co to jest udar?

Udar jest stanem, który pojawia się po chwilowym zaburzeniu krążenia w naczyniach krwionośnych doprowadzających krew z tlenem do mózgu. Im dłuższy jest ten czas, tym rozleglejsze i poważniejsze mogą być konsekwencje zdrowotne. Wyróżnia się trzy rodzaje udaru:

• niedokrwienny — najczęściej występujący. Doświadcza go ponad 80% pacjentów.

• krwotoczny — powstaje w wyniku krwotoku podpajęczynówkowego lub śródmózgowego. Diagnozowany jest u około 20% pacjentów.

• żylny — występuje niezwykle rzadko, ma go około 1 % pacjentów z rozpoznanym udarem

Przyczyny udaru

Do przyczyn udaru mózgu zazwyczaj odnoszą się do szeroko pojętych problemów z krążeniem. Do zablokowania przepływu krwi i tlenu dochodzi najczęściej po wystąpieniu:

• uszkodzenia tętniczek

• zatorów żylnych w okolicy serce

• zakrzepicy żył i tętnic.

Na ryzyko wystąpienia udaru najbardziej narażone są osoby, które nadużywają tytoniu, alkoholu, prowadzą złą dietę i nie uprawiają sportu. Co więcej, problemy z naczyniami krwionośnymi pojawiają się często wraz z wiekiem (miażdżyca), co równocześnie zwiększa ryzyko wystąpienia udaru. Jak powinna wyglądać opieka nad osobą starszą po udarze?

Jak wyglądają objawy udaru?

Pierwsze objawy udaru mogą nie być na tyle zauważalne, żeby stanowiły powody do poważnego niepokoju, a to bardzo niedobrze! Im szybciej się zareaguje, tym większe szanse na poprawę zdrowia! Do tych nieoczywistych objawów zalicza się np.:

• ból głowy, 

• zawroty głowy, 

• czy lekkie drętwienie rąk.

Do objawów udaru mózgu, które są bardzo charakterystyczne  zalicza się

•  kłopotu z mówieniem, bełkotliwą mowę,

• paraliż twarzy, rąk, lub nóg — częściowy lub całkowity (często jest to np. opadający kącik ust),

• problemy z widzeniem,

• problemy z poruszaniem się.

Każdy opisany objaw udaru należy niezwłocznie zgłosić do lekarza. W praktyce zaraz po zaobserwowaniu któregoś z wyżej opisanych objawów najlepiej jest zadzwonić po pogotowie.

Prawidłowy przebieg opieki nad seniorem po udarze

Opieka po udarze — jej zakres i przebieg będą uzależnione od rozległości udaru i jego skutków. Zdarza się, że objawy lekkiego udaru mijają szybko. Czasami nawet bardziej rozległe zmiany z czasem cofają się, pozwalając choremu wrócić do stanu zdrowia sprzed udaru. Niemniej, w każdym wypadku bardzo ważną jest rehabilitacja i pielęgnacja pacjenta.

Opieka nad osobą po udarze może obejmować pomoc:

• w spożywaniu posiłków i piciu

• w czynnościach higienicznych

• w toalecie

• przy ubieraniu i rozbieraniu

• przy wstawaniu i chodzeniu w podawaniu lub przyjmowaniu leków.

Zakres obowiązków przy chorym będzie uzależniony od stopnia skutków ubocznych udaru. Osoby leżące, całkowicie lub częściowo sparaliżowane będą wymagać zmiany pampersów, mycia na leżąco i wykonywania masaży — bardzo ważne jest, aby nie dopuścić do powstawania odleżyn. Dobrze jest również zadbać o stan psychiczny chorego. Czytanie książek, rozmowa (nawet w formie monologu), czy włączanie telewizji lub radio są równie istotnym elementem, jak higiena i podawanie posiłków. Opieka domowa nad chorym po udarze mózgu nie jest prosta, ale właściwa pielęgnacja pacjenta może przyspieszyć proces rekonwalescencji.

Rehabilitacja osób po udarze

Jak opiekować się osobą po udarze? Jednym z najważniejszych czynników, które mogą pomóc w powrocie do pełnej lub częściowej sprawności, jest rehabilitacji. Powinna  być ukierunkowana. Zakres czynności i ćwiczeń rehabilitacyjnych zawsze dopasowuje fizjoterapeuta. Warto mobilizować chorego do wykonywania regularnych ćwiczeń w domu. Im wcześniej pacjenta rozpocznie ćwiczenia, tym lepsze rokowania. 

Na samym początku głównym celem rehabilitacji poudarowej u chorych leżących jest zapobieganie powstawaniu odleżyn i przykurczy. Domowe ćwiczenia mogą obejmować trening czytania, rehabilitację mięśni twarzy (np. dmuchanie na piórko), a także próby wykorzystywania objętych skutkami udaru dłoni i nóg — nawet jeśli miałoby to odbywać się kosztem czasu lub niedokładnego wykonania czynności. Podsumowując — rehabilitacja domowa ma na celu stymulowanie uszkodzonej części mózgu.

O tym, jak opiekować się osobą po udarze powinna wiedzieć każda opiekunka dla osób starszych. Dzięki takiej wiedzy można nie tylko w porę zareagować w przypadku podejrzenia udaru, ale również pomagać chorym w efektywnym powrocie do sprawności. Nasza agencja dla opiekunek poszukuje aktualnie osób chętnych do pracy — wejdź na zakładkę Oferty pracy – Niemcy i zobacz. jakie propozycje są aktualnie dostępne.