Na odleżyny bardzo często są narażone starsze osoby leżące. Długotrwały ucisk na tkanki powoduje ich niedokrwienie oraz uszkodzenie, które wywołuje ból. Jak leczyć odleżyny, pielęgnować je, a także zapobiegać ich powstawaniu? Aby poznać odpowiedzi na te pytania zapoznaj się z naszym blogiem. Pamiętaj, że odleżyny u osób starszych stanowią poważny problem. Mogą one przysporzyć Twojemu podopiecznemu dużo bólu, dlatego istotna jest odpowiednia profilaktyka odleżyn.
Czym są odleżyny?
Odleżyny powstają w miejscu, gdzie ciało pacjenta przez dłuższy czas wywiera największy nacisk na materac łóżka, wózek inwalidzki lub fotel. Dlatego, w zależności od pozycji podopiecznego, jesteśmy w stanie przewidzieć miejsca najbardziej zagrożone powstaniem odleżyn. Zmiany te mogą dotyczyć naskórka, jak i głębszych warstw skóry. Zapobieganie odleżynom to istotny element pracy opiekunek osób starszych. Powinnaś także wiedzieć jak leczyć odleżyny.
Gdzie najczęściej powstają odleżyny?
Chcesz wiedzieć jak skutecznie zapobiegać odleżynom? Powinnaś zapamiętać w jakich miejscach powstają one najczęściej. U podopiecznego leżącego na plecach należy zwrócić uwagę na:
- potylicę,
- łopatki,
- kręgosłup,
- okolice kości krzyżowej,
- podudzia,
- pięty.
Z kolei u podopiecznego leżącego na boku na powstanie odleżyn najbardziej narażone są:
- małżowina uszna,
- bark,
- łokieć,
- okolice bioder,
- okolice kolan,
- okolice kostki stopy.
Wpływ na powstawanie odleżyn mogą mieć również: choroby, na które cierpi podopieczny, przyjmowanie dużej ilości leków oraz różne terapie.
Profilaktyka odleżyn
Skuteczne zapobieganie odleżynom to umiejętność ich wczesnego rozpoznania. Zaczerwienienie i zasinienie pojawiające się na skórze powinny zaniepokoić opiekuna.
Jeśli zaczerwienienie blednie pod wpływem ucisku oznacza to, że mikrokrążenie nie zostało uszkodzone. Natomiast jest to sygnał ostrzegawczy, którego nie należy lekceważyć. Na tym etapie profilaktyka odleżyn opiera się o wzmożenie zabiegów pielęgnacyjnych, które mogą zapobiec pogłębianiu się zmian.
Brak reakcji na objawy może prowadzić do pękania naskórka i sączenia płynu surowiczego. Wtedy należy skontaktować się z lekarzem. Pielęgnacja odleżyn jest niezwykle istotna. Nieleczona odleżyna może osiągnąć duże rozmiary, wydzielać brzydki zapach, może też wypływać z niej wydzielina ropna, krwista lub surowicza. Profilaktyka odleżyn polega na:
- pielęgnacji ciała,
- odciążaniu skóry,
- prawidłowym odżywianiu.
Odleżyny – jak leczyć i pielęgnować pacjenta z odleżynami?
Poniżej znajdziesz przydatne informacje na temat tego jak leczyć odleżyny, jak im zapobiegać oraz jak odpowiednio pielęgnować ciało pacjenta przy odleżynach. Pamiętaj, że farmakologiczne leczenie odleżyn powinno odbywać się pod kontrolą lekarza specjalisty.
Pielęgnacja ciała
Podstawowym elementem profilaktyki odleżyn jest dokładna toaleta. Podczas zabiegów higienicznych musimy obserwować skórę pod kątem tego, czy nie wystąpiły na niej zmiany patologiczne. Pielęgnacja odleżyn w początkowych stadiach przyspieszy regenerację skóry, z kolei ich zaniedbanie może prowadzić do zgonu.
Prawidłowa pielęgnacja polega na:
- stosowaniu odpowiednich środków do mycia i pielęgnacji ciała przeznaczonych do skóry osób starszych,
- używaniu myjek jednorazowych – zmniejszają ryzyko podrażnienia czy zakażenia skóry,
- pobudzaniu mikrokrążenia w skórze np. stosowanie żelu aktywizującego z guaraną,
- zabezpieczaniu skóry kremem ochronnym,
- zapewnieniu podopiecznemu bawełnianej bielizny, która pozwala skórze oddychać.
Odciążenie skóry
Istotnym elementem zapobiegania odleżynom jest odciążenie ciała. Najbardziej efektywnym sposobem jest stosowanie materacy przeciwodleżynowych. Na rynku dostępne są materace statyczne i dynamiczne zmiennociśnieniowe. Aby materac spełniał swoją funkcje należy ułożyć go na łóżku ortopedycznym. Tak przygotowane łóżko z materacem wystarczy przykryć prześcieradłem i podkładem. Bardzo ważne jest prawidłowe ułożenie ciała pacjenta w łóżku. Aby podopieczny nie zsuwał się, należy ułożyć go niezbyt wysoko – głowa pod kątem 30 stopni względem osi ciała. Przy ułożeniu przeciwobrzękowym kończyny dolne trzeba umieścić wyżej np. podkładając zwinięty koc pod nogi. Podopiecznemu leżącemu na boku należy rozsunąć nogi i włożyć między nie poduszkę, specjalny klin lub gruby ręcznik.
Prawidłowe odżywianie
Jak leczyć odleżyny oraz zapobiegać ich powstawaniu za pomocą diety? Dieta podopiecznego narażonego na powstanie odleżyn powinna być bogata w makro- i mikroelementy, a także wzbogacona w witaminy i minerały. Zdarza się, że lekarze zalecają zmianę diety na dietę wysokobiałkową. Ogromną rolę w utrzymaniu prawidłowej kondycji skóry ma odpowiednie nawodnienie. Podopieczny powinien przyjmować około 2 l płynów na dobę.
Lepiej zapobiegać niż leczyć
Odleżyny są poważnym problemem, zarówno dla osoby starszej, jak i jej opiekuna. Pomimo tego, że wiesz, jak leczyć odleżyny pamiętaj o tym, że dużo łatwiej jest zapobiegać niż leczyć. Zapobieganie odleżynom poprzez częste zmiany pozycji, masaże, stosowanie odpowiedniej diety itd. zaoszczędzi wielu problemów Tobie i podopiecznemu. Jeśli jednak jest już za późno i doszło do uszkodzenia tkanek pamiętaj o odpowiedniej pielęgnacji odleżyn. Nieleczone odleżyny mogą w skrajnych przypadkach doprowadzić do śmierci, dlatego w żadnym wypadku nie wolno ich lekceważyć.