Bóle u seniorów

Dolegliwości bólowych u pacjentów w podeszłym wieku nie wolno lekceważyć. Niezależnie od tego, czy jest to ból w dole brzucha u starszej osoby, czy ból kręgosłupa, każdorazowo z tego typu dolegliwościami należy walczyć. Tym bardziej, jeżeli mamy świadomość, że ból to jeden z najczęstszych problemów, z jakimi borykają się seniorzy. Z naszego artykułu dowiesz się między innymi, jakie wyróżniamy rodzaje bólu, w jaki sposób się je diagnozuje oraz jak może wyglądać leczenie bólu u osób starszych.

Rodzaje bólu – czym się różnią?

Lekarze wyróżniają kilka rodzajów bólu – ze względu na jego przyczynę, a także sposób odczuwania. Zachęcamy do zapoznania się z tą klasyfikacją.

Rodzaje bólu ze względu na przyczynę:

• receptorowy – jest wynikiem podrażnienia nerwów,
• niereceptorowy – odczuwany, gdy dochodzi do uszkodzenia struktur układu nerwowego lub ucisku na nerwy,
• psychogenny – będący wynikiem z obniżenia nastroju oraz stanów depresyjnych towarzyszących jesieni życia.

Z kolei ze względu na sposób odczuwania dolegliwości, wyróżnia się ból:

• ostry – trwający stosunkowo krótko, ale charakteryzujący się dużym natężeniem;
• przewlekły – trwający powyżej trzech miesięcy, występujący jako następstwo postępującej w organizmie choroby.

Każde dolegliwości bólowe, na przykład ból nóg u starszej osoby, mogą mieć różne podłoże, a także być odczuwalne w różny sposób. Dlatego, jeżeli senior skarży się na to, że coś go boli, warto udać się z nim do lekarza, który będzie w stanie określić przyczynę bólu, a także dobrać skuteczne sposoby jego leczenia. W trosce o komfort życia emeryta z bólem należy obowiązkowo walczyć.

Diagnozowanie bólu u seniorów

Zanim możliwe stanie się leczenie bólu u osób starszych, niezależnie od tego, czy będzie to ból w dole brzucha, ból nóg, kręgosłupa, czy kolana, konieczna jest odpowiednia diagnoza.

Wbrew pozorom diagnozowanie bólu u seniorów może stwarzać pewne problemy. Zdarza się, że osoby w podeszłym wieku bagatelizują dolegliwości bólowe, w przekonaniu, że starość musi boleć. Niekiedy też ukrywają swoje cierpienie przed lekarzem, rodziną lub opiekunami, ponieważ nie chcą nikogo martwić lub uważają, że leki są zbyt drogie. W takim wypadku bliscy lub opiekunka powinni dokładnie obserwować takiego seniora i zwracać uwagę na wszelkie niepokojące znaki. Na przykład ból nóg w podeszłym wieku może przejawiać się np. grymasem bólu na twarzy podczas wchodzenia po schodach lub przytrzymywaniem się poręczy fotela podczas wstawania z niego. W takich wypadkach dobrze jest zapytać seniora, czy wszystko w porządku i czy nie potrzebuje on naszej pomocy.

Lekarze, do diagnozowania bólu u seniorów, posługują się różnorodnymi skalami. W większości przypadków nie ma większego znaczenia, czy jest to ból w dole brzucha u starszej osoby, czy też ból kolana. Do grupy najczęściej wykorzystywanych metod dla diagnostyki bólu u seniorów zalicza się VAS – 10-punktową, wizualną skalę analogową (skrót od angielskich słów Visual Analogue Scale). Ta metoda diagnostyczna polega na tym, że pacjent sam wskazuje natężenie bólu, jaki odczuwa, wybierając odpowiednią cyfrę. 0 to całkowity brak bólu, podczas gdy 10 jest najsilniejszym, trudnym do zniesienia bólem. Oczywiście istnieją także inne skale,  które mogą wykorzystywać lekarze przed podjęciem leczenia bólu u osób starszych.

Leczenie bólu u starszych osób

Leczenie bólu u osób starszych może przybierać różne formy, między innymi w zależności od rodzaju odczuwanego bólu. Spore znaczenie będzie miał wybór odpowiedniej, indywidualnie dopasowanej do pacjenta, terapii. Do najczęściej stosowanych, jak również najłatwiej dostępnych metod leczenia bólu zalicza się farmakoterapię. Najczęściej pacjentom zaleca się stosowanie:

• doustnych leków przeciwbólowych,
• żeli i maści, nakładanych miejscowo.

Dodatkowo leczenie dowolnego bólu u osób starszych (w dole brzucha, nóg, kolana, kręgosłupa itp.) można wspierać fizjo- lub psychoterapią. Ta druga ma szczególne znaczenie zwłaszcza w przypadku bólu przewlekłego. W takim wypadku równie ważna, co leczenie dolegliwości, jest także poprawa stanu psychicznego cierpiącego pacjenta.

Sposoby łagodzenia bólu

Istnieje szereg sposobów, dzięki którym możliwe jest łagodzenie bólu u seniora, a przez to także wsparcie farmakoterapii. Należy pamiętać, że ból u starszej osoby, bez względu na to, gdzie jest zlokalizowany, to oznaka choroby, a nie część procesu starzenia. Nie należy się przyzwyczajać ani tym bardziej z takim bólem żyć!

Najczęściej stosowanym sposobem na łagodzenie bólu u starszych osób, obok leków i maści, są chłodne lub rozgrzewające okłady, przykładane bezpośrednio w miejscu odczuwania bólu np. na kolano lub krzyż. My zachęcamy także do poznania innych metod, które mogą ulżyć seniorowi w bólu. Są to między innymi:

• odpowiednia edukacja – starsze osoby powinny mieć świadomość tego, że jesień życia nie musi oznaczać życia w ciągłym bólu, a także, że gdy źle się czują, mają prawo szukać pomocy;
• fizjoterapia i masaż – doświadczony fizjoterapeuta lub masażysta może przynieść seniorowi ulgę w przypadku wielu różnych dolegliwości bólowych;
• psychoterapia i różnego rodzaju grupy wsparcia – współpraca z terapeutami, indywidualnie lub grupowo, może pomóc uporać się z bólem psychogennym;
• techniki relaksacyjne – nauczą seniora, w jaki sposób się rozluźnić, dzięki czemu będzie on mógł poczuć ulgę w bólu.

Dzięki zastosowaniu powyższych metod łatwiej będzie seniorowi pozbyć się bólu lub go złagodzić.